“Kafka’yı keşfetmek için hep birlikte bir maceraya çıkacağız. Bir kişi Franz Kafka’yı açıklayamaz; aksine hepimiz bir araya gelerek onun kim olduğu konusunda bir fikir sahibi olabiliriz.”

Sözlerine böyle başladı Kafka’s Last Love: The Mystery of Dora Diamant kitabının yazarı Kathi Diamant; Düşülke Kitap tarafından “Kafka İstanbul’da” sloganıyla organize edilen 2015 Uluslararası Kafka Konferansı’ndaki konuşmasına.

Beylikdüzü Belediyesi’nin de 1. Uluslararası Edebiyat Konferansları kapsamında destek verdiği ve ev sahipliği yaptığı konferans, 8-9 Mart tarihlerinde Beylikdüzü Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirildi. Benim için de unutulmaz bir deneyim olan konferansta yer alan oturumlarda önemli isimler Kafka’nın eserlerini, edebiyatçılığını ve kayıp metinlerini çözümlemeye çalıştı.

Her bir konuşmacının Kafka’ya dair söylediklerini ayrı yazılar şeklinde blogumda paylaşacağım. Bu paylaşımlardan ilki Kafka’nın kayıp metinlerinin peşinde olan Kathi Diamant. Kendisini Kafka’nın ölürken yanında olan ve büyük aşk yaşadığı son sevgilisi Dora’yla ilgili araştırmalar yapmaya adayan Diamant, Kafka’nın kayıp metinlerinin izini Dora üzerinden sürüyor. 

Kafka’ya dair önemli bilgiler paylaşan Diamant’ın konuşmalarına dair notlarımı şu şekilde sıralayabilirim:

Kathi Diamant

“Kafka’nın eserleri harika ama kendisi daha da harikaydı.”

“Başkalarının Kafka için neler söyledikleri önemli değil; önemli olan Kafka’nın bize ne söylediği.”

“Dönüşüm, yüzyıl evvel yayımlanmasına rağmen bugün onu okuyan gençler Kafka ile benim kuramadığım ilişkiyi kurabiliyor. Ben 19 yaşındayken Kafka’yı anlayamıyordum. Dünya değişti ve bu dünya onun gerçekliğinin geldiği noktaya ulaştı. Kafka gerçekliği ve kurguyu kullanarak dünyanın onarılmasına yardım etmiştir.”

“Dora’da Kafka’nın kendisine yazdığı 35 mektup bulunuyordu. Vasiyeti üzerine Dora, Kafka’nın 20 defterden oluşan günlüğünü yakmış. Ama istediği halde mektupları yakmadı ancak elindeki bütün her şeyi yaktığı yalanını söyledi. Daha sonra bu belgelere el konulunca itirafta bulunarak söz konusu belgelerin kendisine geri verilmesini rica etti.”

“Neden Dora saplantısı? Çünkü Dora, Kafka’ya daha farklı gözle bakmamızı sağlayacak. Bu yazıların kaybolmasından yalan söylediği için Dora sorumluydu. Bundan dolayı 1998 yılında Kafka Projesine başladık.” 

“İçeriğini bilmediğimiz 35 mektuptan bahsediyoruz. Kafka ile yaşamış olan ve Kafka’nın mutlu olduğu tek kişi Dora’ydı. Dora uzun süreden beri gözden kaçırıldı.”

 “Dora, bize Kafka’nın umut vermek istediğini söyler. Kafka bizim anlayamayacağımız bir dünyayı tasvir ediyor. Bu yüzden onu anlamaya çalışmak bizi daha zeki kılıyor. Kafka’nın öykülerinde, hikayelerinde anlamı aramak hikayelerle bitmiyor. Zihinlerimizi, entelektüelimizi geliştirmekle kalmıyor kendi benliğimizi de geliştiriyoruz. Kafka Berlin’deyken ekmek ve su kuyruğunda beklerdi. Bunu da o insanları anlamak için yapardı. İnsanların yaşadığını yaşamaya, onlarla hayatın bir parçası olmaya çalışıyordu. Yazdıkları gerçeğin en öz hali.”

“Kafka öldükten sonra Dora ortadan kayboluyor ve bütün nüfus bilgileri siliniyor.”

“Kafka’da mizah vardır. Bu Kafka’da çok görülür. Eserlerini arkadaşlarına sesli okur onlar da gülmekten oturdukları yerden düşerlerdi. Uzun süre Kafka’da mizah yoktu anlayışı hakimdi. Mizahı, mesajını vermek için kullanırdı.”

“Dora’yı duymamış olmanızın sebebi Kafka’nın ona verdiği mektupların çalınmış olması. Akademisyenlerin çalışabileceği belgeler, mektuplar yoktu ve o mektuplar hâlâ kayıp. Bizim çalışmamızın amacı da bu: Mektuplara ulaşmak. Milena çok büyük bir aşk hikayesiydi ama 1922- 1923’te bittikten sonra Dora ile tanıştılar. Milena ile Dora hiç karşılaşmadı. Kafka’nın hayatının en büyük ironisi Dora ile daha önce karşılaşmamış olmasıdır.”

Kafka, kadınları genel olarak severdi, annesini severdi. Güçlü kadınları seviyordu. Aslında evlenmeyi çok istedi, günlüklerinde bundan bahsediyor. “Karısı olmayan ve çocukları olmayan bir adam, adam değildir.” demiştir. “Beni gerçekten anlayan kimse yok.” diyordu. Bir karısının olması, onu destekleyen birinin olması Kafka için önemliydi ama kırk yaşına gelene kadar aradığı insanı bulamadı. Kendi hayatındaki kadınları dinliyordu. Kadınları hakir görmedi. Hikayelerindeki kadınlarla hayatındaki kadınlar her zaman aynı değil.

“Dönüşüm’deki karakterlere bakacak olursak onu anlayan kişinin kız kardeşi olduğunu anlayabiliyoruz.”

“Dora’ya yazılan mektuplarda hayatının son yıllarında olan bir adamın portresini bulabileceğimizi umut ediyoruz. Aşıktı ve ölmek üzereydi. Son not defterlerinde tamamen kendini idrak etmekte olan bir adam görmeyi ümit ediyoruz. Bu konuda Alman ve İsrail hükumetinin büyük desteğini görüyoruz.”

“Kafka fikirlere açıktı. Çok farklı toplantılara katılmaktaydı. Sosyalizmle ilgilenir ve hiçbir zaman taraf seçmemiş asla bir partiye katılmamıştır.”

Evren’i Sosyal Ağlarda Takip E+