Her yeni teknoloji eskisini ortadan kaldırır diye yaygın bir kanı vardır. Cep telefonları, gittikçe ‘akıllı’ bir hal almasına rağmen kol saatleri var olmaya devam ediyor. Televizyon, ilgiyi kendisine çekmesine rağmen ne tiyatroyu ne de sinemayı tamamen tarih sahnesinden silebildi. Öye ki bilgisayar, internetle birleşince bile televizyonu tahtından edemedi. Hatta bükemediği eli öpüp ‘smart televizyon’ şekline büründü. Dizüstü bilgisayarlar masaüstü bilgisayarların, tabletler dizsütü bilgisayarların, akıllı telefonlar tabletlerin korkulu rüyası haline geldi. Bisiklet de motosiklet ve arabalara inat üretilmeye, kullanılmaya ve sevilmeye devam ediyor.
2012 yılında Medya Derneği‘nin Bahçeşehir Üniversitesi‘yle ortaklaşa gerçekleştirdiği Dijital Medya Okulu‘ndaki derslerin birinde basılı gazetenin çok değil 5 yıl sonra ortadan kalkacağı iddia edilmişti. Bu zaman zarfında Radikal gazetesi haricinde baskıyı bırakıp dijital gazeteye dönüşen başka bir örnek görülmedi. Bu varsayım, 2017’ye kadar da gerçekleşmeyecek gibi görünüyor.
Ancak kimilerince ‘Yeni Medya’ kimilerince ‘Dijital Medya’ olarak adlandırılan internet haberciliği veya internet gazeteciliği hâlâ geleneksel gazete karşısında itibar kazanabilmiş değil. Bunun en büyük sebebi de ‘kopyala yapıştır habercilik’in son sürat devam ediyor olması.
Ne yazık ki bir muhabirin olay yerine gidip oluşturduğu haber, çalıştığı gazetede ve gazetenin internet sitesinde yer alır almaz kısa sürede pekçok haber sitesinde yayımlanıyor. Üstelik bu ‘yayımlama’ ‘paylaşılıyor‘ denilemeyecek kadar ‘çalıntı’; ‘alıntı‘ denilemeyecek kadar ‘tembellik’ kokuyor. Kopyalanıp yapıştırılan haberin altına ne muhabirin adı yazılıyor ne de alınan kaynak. Bu tarz habercilik yapmaya alışkın siteler, vicdanlarını susturabilmek adına haberin sonuna bağlantısı (link) olmayan ‘X site’ yazabiliyor; fakat haberin kendisine doğrudan bir bağlantı vermeyi reddediyor.
Sadece başlığı ve spotu değiştirip haberin geri kalanını olduğu gibi kopyalamak internet gazeteciliğinin saygınlığına, güvenirliğine büyük zarar getiriyor. Bunda editörlerine gün boyu yüzlerce haber ekleme şartı koşan yöneticilerin de payı var. Haber sitesi yüzlerce haberle dolsun da nasıl dolarsa dolsun zihniyetindeki dijital medya patronları Google’dan ziyaretçi getirecek her paylaşımı neredeyse mübah görmekte.
İnternet haber sitelerinin ‘kopya haber mi yoksa özgün haber mi?’ sorgulamasını yapıp habere nicelik mi nitelik mi yönünden yaklaşacaklarına karar vermeleri gerektiği görüşündeyim.
Editör kadrosunun sadece internet üzerinden okumalar yapan değil çok kitap okuyan, kendisini sürekli geliştiren ve habere tarafsız bir bakış açısıyla yorum getirebilen kişilerden seçilmesini savunuyorum. İdeal kadro, yakın tarihi olaylar ve gündem konusunda bilgilerini taze tutan editörlerden oluşmalı.
İnternet haber editörlerinin bir haberi tek bir kaynaktan değil çapraz sorgulama yoluyla oluşturması çok önemli. Önemli bir gelişmeyi ilk yayımlayarak Google News’in üst sıralarında yer alma telaşı haber sitelerine uzun vadede zarar getirir.